Lao động tay nghề Canada – Express Entry: FSW – CEC – FST – Điểm CRS & thư mời ITA
Express Entry Canada là hệ thống quản lý hồ sơ định cư kinh tế tiên tiến của Canada, tập trung vào việc lựa chọn những ứng viên có tay nghề, trình độ và khả năng hội nhập tốt để trở thành thường trú nhân. Hệ thống này bao gồm bốn chương trình cốt lõi: Federal Skilled Worker (FSW) – dành cho lao động nước ngoài có kinh nghiệm quốc tế; Canadian Experience Class (CEC) – dành cho người đã làm việc tại Canada; Federal Skilled Trades (FST) – dành cho thợ lành nghề; và luồng Express Entry thuộc chương trình Đề cử Tỉnh bang (PNP) – dành cho những ứng viên được một tỉnh bang lựa chọn thông qua hệ thống liên bang.
Dưới cơ chế tính điểm Comprehensive Ranking System (CRS), các ứng viên được xếp hạng dựa trên các yếu tố như độ tuổi, học vấn, khả năng ngôn ngữ, kinh nghiệm làm việc và yếu tố bổ trợ như thư mời làm việc, bằng cấp Canada hoặc đề cử tỉnh bang. Những người có điểm CRS cao nhất sẽ nhận được thư mời nộp hồ sơ (Invitation to Apply – ITA) trong các đợt rút thăm định kỳ của IRCC. Dù quy trình rõ ràng và minh bạch, nhưng việc tối ưu điểm số CRS, cập nhật chiến lược phân nhóm theo ngành nghề từ năm 2023, và chuẩn bị hồ sơ mạnh mẽ vẫn là điều kiện tiên quyết để nắm bắt cơ hội định cư Canada qua Express Entry.
Các chương trình của hệ thống Express Entry Canada
Hệ thống Express Entry hiện quản lý bốn chương trình định cư kinh tế chính của Canada, mỗi chương trình hướng đến nhóm ứng viên khác nhau dựa trên kinh nghiệm làm việc, trình độ học vấn, kỹ năng ngôn ngữ và mối liên hệ với Canada. Việc hiểu rõ từng chương trình là bước đầu tiên để xác định lộ trình phù hợp và gia tăng cơ hội nhận được thư mời nộp hồ sơ (ITA).
1. Federal Skilled Worker (FSW)
FSW là chương trình dành cho những lao động nước ngoài có kinh nghiệm làm việc chuyên môn ở ngoài Canada. Đây là lựa chọn phổ biến cho các đương đơn đang sống tại Việt Nam hoặc nước thứ ba, chưa từng học tập hay làm việc tại Canada nhưng có trình độ và kỹ năng đáp ứng yêu cầu nhập cư.
Để đủ điều kiện nộp hồ sơ FSW, đương đơn cần đạt tối thiểu 67/100 điểm theo thang điểm đầu vào dựa trên 6 yếu tố: tuổi, học vấn, kinh nghiệm làm việc, khả năng ngôn ngữ (IELTS General hoặc CELPIP), việc làm được sắp xếp trước (nếu có), và khả năng thích nghi. Ngoài ra, ứng viên cần có ít nhất 1 năm kinh nghiệm làm việc liên tục toàn thời gian trong 10 năm gần nhất thuộc nhóm nghề TEER 0, 1, 2 hoặc 3 trong hệ thống NOC (National Occupation Classification).
2. Canadian Experience Class (CEC)
Chương trình này dành cho những người đã có kinh nghiệm làm việc tại Canada, thường là du học sinh sau tốt nghiệp hoặc người có giấy phép lao động (Work Permit). Để đủ điều kiện, đương đơn cần có tối thiểu 1 năm kinh nghiệm làm việc toàn thời gian hợp pháp tại Canada trong vòng 3 năm gần nhất, thuộc nhóm nghề đủ điều kiện trong NOC.
CEC không yêu cầu bằng cấp, nhưng trình độ học vấn vẫn có thể giúp tăng điểm CRS. Một ưu điểm lớn của CEC là thường có ngưỡng điểm rút thăm thấp hơn so với FSW, do ứng viên đã thể hiện khả năng hòa nhập và làm việc tại Canada.
3. Federal Skilled Trades (FST)
Đây là chương trình dành cho thợ lành nghề trong các lĩnh vực như xây dựng, cơ khí, điện, đầu bếp, hàn, và các ngành nghề kỹ thuật cao. Để đủ điều kiện FST, ứng viên cần có ít nhất 2 năm kinh nghiệm làm việc trong ngành nghề tay nghề cao trong vòng 5 năm gần nhất, cùng với chứng chỉ nghề Canada hoặc thư mời làm việc toàn thời gian từ nhà tuyển dụng Canada.
So với FSW và CEC, yêu cầu ngôn ngữ cho FST thấp hơn (CLB 5 cho kỹ năng nghe, nói; CLB 4 cho đọc, viết), giúp tạo điều kiện cho những người có kỹ năng thực tiễn vững nhưng khả năng ngoại ngữ còn hạn chế.
4. Express Entry – Provincial Nominee Program (PNP)
PNP là chương trình đề cử tỉnh bang, cho phép từng tỉnh và vùng lãnh thổ của Canada lựa chọn ứng viên phù hợp với nhu cầu nhân lực địa phương. Có hai loại đề cử PNP:
- Luồng ngoài Express Entry (nộp giấy trực tiếp)
- Luồng trong Express Entry, nơi ứng viên có hồ sơ Express Entry sẽ nhận được 600 điểm CRS cộng thêm nếu được đề cử, gần như đảm bảo nhận ITA trong đợt rút thăm kế tiếp.
Mỗi tỉnh bang có tiêu chí riêng về nghề nghiệp, trình độ, yêu cầu ngôn ngữ và mối liên hệ với tỉnh (như học tập, làm việc hoặc có người thân). Các tỉnh bang phổ biến có luồng Express Entry bao gồm Ontario (OINP), British Columbia (BC PNP), Alberta (AAIP), Saskatchewan (SINP), và Nova Scotia (NSNP).
Hướng dẫn đăng ký chương trình Express Entry
Bước 1: Xác định đủ điều kiện với 1 trong 4 chương trình
Trước tiên, bạn cần kiểm tra mình có đáp ứng yêu cầu của ít nhất một trong bốn chương trình Express Entry:
- Federal Skilled Worker (FSW): có ít nhất 1 năm kinh nghiệm làm việc liên tục toàn thời gian ngoài Canada + điểm đầu vào đạt tối thiểu 67/100.
- Canadian Experience Class (CEC): có ít nhất 1 năm kinh nghiệm làm việc hợp pháp tại Canada trong 3 năm gần nhất.
- Federal Skilled Trades (FST): có tối thiểu 2 năm kinh nghiệm làm nghề tay nghề cao trong 5 năm gần nhất và chứng chỉ nghề Canada hoặc thư mời làm việc.
- Provincial Nominee Program (PNP): được tỉnh bang đề cử qua luồng Express Entry.
Ngoài ra, bạn cần có:
- Kết quả IELTS General hoặc CELPIP còn hiệu lực
Bằng cấp được đánh giá ECA - Hộ chiếu còn hạn
- Lý lịch tư pháp sạch và sức khỏe tốt
Bước 2: Tính điểm CRS Score – xác định vị thế cạnh tranh
Sau khi đủ điều kiện chương trình, bạn cần tính điểm CRS (Comprehensive Ranking System) để biết cơ hội được chọn. Hệ thống CRS đánh giá theo:
- Độ tuổi: Tối đa 110 điểm (tuổi 20–29 là cao nhất)
- Trình độ học vấn (ECA hoặc bằng Canada): Tối đa 150 điểm
- Khả năng ngôn ngữ (IELTS General): Tối đa 136 điểm cho tiếng Anh (cao hơn nếu có cả tiếng Pháp)
- Kinh nghiệm làm việc: Trong và ngoài Canada, mỗi loại tối đa 80 điểm
- Thư mời làm việc hợp lệ (LMIA/Job offer): 50 hoặc 200 điểm
- Đề cử tỉnh bang (PNP): 600 điểm cộng thêm
- Yếu tố phối hợp (học vấn + ngôn ngữ + kinh nghiệm): Điểm thưởng nếu kết hợp tốt
Bạn có thể dùng CRS Calculator của IRCC để tính điểm chính xác.
Bước 3: Tạo hồ sơ Express Entry online
Truy cập cổng IRCC Express Entry, đăng ký tài khoản GCKey hoặc Sign-In Partner, sau đó:
- Khai báo thông tin cá nhân
- Nhập kết quả IELTS, thông tin ECA
- Khai báo kinh nghiệm làm việc, học tập, tình trạng hôn nhân
- Upload các tài liệu cần thiết (sau khi được mời)
Sau khi hoàn tất, hệ thống sẽ tự động tính điểm CRS và đưa bạn vào pool Express Entry.
Bước 4: Theo dõi các đợt rút hồ sơ (Express Entry Draw)
IRCC tổ chức các đợt rút hồ sơ định kỳ (2–4 tuần/lần), gọi là Express Entry Draw, để chọn những ứng viên có điểm CRS cao nhất.
Các loại draw có thể gồm:
- General Draw (rút toàn bộ chương trình)
- Program-Specific Draw: chỉ rút CEC, FSW, FST, hoặc PNP
- Category-Based Draw (từ 2023): ưu tiên ngành nghề đặc thù như:
- Y tế
- STEM (khoa học, kỹ thuật)
- Nghề thủ công kỹ thuật
- Dạy học & chăm sóc trẻ
- Giao tiếp bằng tiếng Pháp
Bạn nên theo dõi lịch sử rút hồ sơ của IRCC để điều chỉnh chiến lược, ví dụ: học thêm tiếng Pháp, xin đề cử tỉnh bang để tăng điểm CRS.
Bước 5: Nhận thư mời (ITA) và chuẩn bị hồ sơ e-APR
Nếu điểm CRS của bạn bằng hoặc cao hơn mức cắt (cut-off) trong kỳ rút hồ sơ, bạn sẽ nhận được Invitation to Apply (ITA).
Kể từ thời điểm nhận ITA, bạn có 60 ngày để nộp hồ sơ điện tử e-APR (Electronic Application for Permanent Residence), bao gồm:
- Giấy tờ cá nhân (hộ chiếu, giấy khai sinh, ECA, IELTS)
Thư xác nhận công việc (Reference Letter theo mẫu IRCC) - Lý lịch tư pháp (Việt Nam & các nước đã ở >6 tháng)
- Giấy khám sức khỏe (khám upfront tại nơi được IRCC chỉ định)
- Giấy tờ tài chính (Proof of Funds – trừ khi CEC hoặc có job offer)
- Giấy kết hôn, khai sinh con (nếu có)
- Hình thẻ, mẫu IMM5669, IMM0008 khai thông tin cá nhân
Bạn cũng phải đóng lệ phí thường trú và phí sinh trắc học (biometrics).
Bước 6: Thực hiện sinh trắc học & chờ kết quả xét duyệt
Sau khi nộp e-APR, bạn sẽ được yêu cầu đến trung tâm tiếp nhận thị thực Canada (VAC) để lấy dấu vân tay và hình ảnh. Tại Việt Nam, VAC đặt tại Hà Nội và TP.HCM.
Thời gian xét duyệt tiêu chuẩn là khoảng 6 tháng. Trong thời gian này, IRCC có thể:
- Yêu cầu hồ sơ bổ sung (ADR)
- Gọi phỏng vấn (hiếm)
- Cập nhật hồ sơ nếu có thay đổi thông tin
Bước 7: Nhận kết quả & trở thành thường trú nhân Canada
Nếu hồ sơ được chấp thuận, bạn sẽ nhận:
- COPR (Confirmation of Permanent Residence)
- Visa định cư dán vào hộ chiếu (nếu từ ngoài Canada)
Sau đó, bạn chỉ cần nhập cảnh Canada và làm thủ tục landing – chính thức trở thành thường trú nhân (PR).
Xem thêm:
Visitor Visa (TRV): Hồ sơ, lịch trình & cách chứng minh tài chính
Electronic Travel Authorization (eTA): Điều kiện, cách nộp online & xử lý lỗi
Study Permit (SP): Từ LOA tới GIC – hướng dẫn đầy đủ
Post-Graduation Work Permit (PGWP) & Chuyển SP → PR
International Experience Canada (IEC): Working Holiday, Young Professional
LMIA & Work Permit: Quy trình A-A, Global Talent Stream, open WP cho spouse
Provincial Nominee Programs (PNP): OINP, BC PNP, AIPP…
Family Sponsorship: Vợ chồng, con cái, cha mẹ/ông bà, Super Visa
Startup Visa & Business Immigration: Điều kiện quỹ đầu tư, chứng thư hỗ trợ
Visitor Visa gia hạn & Khôi phục status: Khi ở lại quá hạn
Medical, Biometrics & VAC: Lịch hẹn, phí và báo cáo eMedical
Câu hỏi phỏng vấn & Thư giải trình: Visitor, Study, Work
Trên đây là toàn bộ hướng dẫn chi tiết về hệ thống Express Entry – từ việc xác định chương trình phù hợp (FSW, CEC, FST), cách tính điểm CRS thông minh dựa trên độ tuổi, học vấn, kinh nghiệm và khả năng ngôn ngữ, cho đến chiến lược cải thiện điểm số thông qua đề cử tỉnh bang hoặc job offer hợp lệ. Bài viết cũng phân tích kỹ các vòng mời hồ sơ (invitation round) thường xuyên được IRCC tổ chức, cũng như các yêu cầu tài chính cụ thể trong proof of funds Express Entry đối với những ai nộp theo diện FSW hoặc FST.
Nếu bạn đang băn khoăn về cách tăng điểm CRS để vượt ngưỡng rút thăm, chưa rõ cần chuẩn bị sổ tiết kiệm bao nhiêu để đạt chuẩn proof of funds, hoặc cần xây dựng hồ sơ e-APR đầy đủ sau khi nhận thư mời ITA, Visa Năm Châu sẵn sàng đồng hành cùng bạn. Với hơn 10 năm kinh nghiệm xử lý hồ sơ tay nghề Canada từ cơ bản đến phức tạp, chúng tôi cam kết hỗ trợ bạn từng bước – từ hồ sơ nền đến nộp đơn chính thức – giúp bạn tự tin chinh phục Express Entry và tiến gần hơn tới tấm thẻ thường trú nhân Canada mơ ước.
